XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ ĂN UỐNG LÀNH MẠNH
Duy trì lối sống lành mạnh và ăn uống khoa học là một trong nhiều yếu tố giúp chúng ta có được sức khỏe tốt và một cuộc sống không bệnh tật. Vậy chế độ ăn uống lành mạnh là như thế nào? Hãy cùng mình khám phá chi tiết ngay sau đây nhé.
1. Vai trò của ăn uống đối với sự sống
Thực phẩm và cách ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến sự sống của chúng ta. Tất cả những chất dinh dưỡng cung cấp hằng ngày từ thức ăn qua các bữa ăn sẽ được đưa vào cơ thể để duy trì sự sống và phục vụ cho các hoạt động hằng ngày.
Do đó, ăn uống không khoa học, thiếu lành mạnh sẽ gây ra nhiều bệnh tật, ảnh hưởng đến tuổi thọ và chất lượng cuộc sống.
Cụ thể là thiếu dinh dưỡng, thừa dinh dưỡng hoặc dinh dưỡng không cân đối đều có thể là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến các căn bệnh mãn tính như thiếu máu, tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch, xơ vữa động mạch, gout,...
– Bệnh suy dinh dưỡng xảy ra trong một chế độ ăn không chứa hàm lượng dưỡng chất phù hợp.
Ví dụ: Thiếu carbohydrate và protein có thế dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về phát triển và tăng trưởng. Thiếu vitamin và khoáng chất gây ra một số căn bệnh như: thiếu sắt có thể dẫn đến bệnh thiếu máu.
Chế độ ăn uống thiếu chất có thể gây ra nhiều bệnh tật (Nguồn ảnh: ST)
– Ngược lại, bệnh béo phì là hậu quả của việc cung cấp quá mức các chất dinh dưỡng với một chế độ ăn nhiều calo gây ra.
Chế độ ăn nhiều calo gây thừa cân, béo phì (Nguồn ảnh: ST)
Vậy nên, việc thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh là vô cùng quan trọng và cần thiết để đảm bảo sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật.
2. Ăn uống lành mạnh là như thế nào?
Ở thời hiện đại, cấu tạo cơ thể của con người không có nhiều thay đổi so với thời săn bắt hái lượm ngoại trừ răng hàm nhỏ lại do biết nấu nướng nhưng cách ăn và cách tìm thức ăn của chúng ta lại khác đi, dẫn đến nhiều hệ lụy và bệnh tật.
Từ sau thời đồ đá cũ, chúng ta chuyển từ săn bắt hái lượm sang trồng trọt chăn nuôi. Và từ đó cách ăn và cách tìm thức ăn của loài người cũng đã thay đổi.
Thời đồ đá, chúng ta di chuyển liên tục để tìm nguồn thức ăn mới nhưng đến thời làm nông, con người bắt đầu tập trung lại một chỗ, dựng nhà dựng bản làng để dễ nuôi trồng. Nhưng hiện nay chúng ta chỉ có thể ăn vài thứ ở địa phương ta cải tạo được để trồng và nuôi. Vì là loài ăn tạp mà không có nguồn thực phẩm đa dạng nên chúng ta bắt đầu bệnh.
Vậy nên, chế độ ăn uống lành mạnh là một chế độ ăn cung cấp cho cơ thể một lượng VỪA ĐỦ tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, từ nhiều nguồn thực phẩm ĐA DẠNG.
Không chỉ cần đa dạng các loại mà cơ thể chúng ta cũng cần sự cân bằng giữa các nhóm dinh dưỡng như: chất đạm (protein), chất béo (lipid), chất bột đường (carbohydrate), chất xơ, vitamin và các khoáng chất trong chế độ ăn uống để tạo nên một cơ thể khỏe mạnh.
> Tham khảo: Các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể giúp bạn sống khỏe
Bên cạnh đó, nền tảng quan trọng của việc ăn uống lành mạnh là thay thế các thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh bằng các nhóm thực phẩm tươi mới, ít chế biến và gần với thiên nhiên (một trong số đó là chế độ ăn thưc vật toàn phần - WFPB).
Ăn uống lành mạnh với thực phẩm tươi mới, tự nhiên (Nguồn ảnh: ST)
3. Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh bằng cách nào?
Để chuyển qua ăn uống lành mạnh, bạn cần kiên trì và thực hiện những thay đổi nhỏ vào từng thời điểm. Bởi việc đặt ra một mục tiêu khiêm tốn có thể giúp bạn thích nghi tốt hơn và không gặp khó khăn trong việc thay đổi thực đơn hàng ngày.
Việc lập kế hoạch cho một chế độ ăn uống lành mạnh đến từ những bước nhỏ có thể kiểm soát như: thêm salat vào bữa ăn, ăn trái cây hoặc các loại hạt thay cho món bánh quy ưa thích. Những thay đổi nhỏ này sẽ tạo nên thói quen và bạn có thể tăng dần để lựa chọn những thực phẩm lành mạnh hơn cho cơ thể.
Chế độ ăn uống lành mạnh (Nguồn ảnh: ST)
Sau đây là 9 lời khuyên thiết thực bao gồm những điều cơ bản của việc ăn uống lành mạnh và có thể giúp bạn đưa ra những lựa chọn phù hợp với thói quen ăn uống và sinh hoạt của bạn hơn:
- Thêm carbohydrate giàu chất xơ vào thực đơn của bạn;
- Ăn nhiều trái cây và rau xanh;
- Thêm cá vào thực đơn hằng ngày, như: cá chim, cá tuyết, cá ngừ, cá hồi, cá trích,… và các loại cá khác. Hãy thay đổi nhiều loại cá và cách chế biến để bữa ăn không trở nên nhàm chán;
- Giảm bớt chất béo bão hòa và đường;
- Một lần nữa, giảm đường nhé! Một số loại đường tự do có trong các loại thực phẩm như: đồ uống có ga, bánh quy, bánh ngọt, socola,… Hãy đọc kỹ thành phần trên nhãn sản phẩm trước khi mua;
- Ăn ít muối: không quá 5g/ngày/người trưởng thành;
- Vận động và giữ cân nặng hợp lý;
- Uống đủ nước mỗi ngày;
- Không bỏ bữa sáng.
4. Kết luận
Song, dù biết rằng mỗi người đều có sở thích và quyền lựa chọn thực đơn riêng cho mình nhưng bạn hãy thử một lần thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh xem nhé. Bạn sẽ thấy những thay đổi đáng ngạc nhiên trong sức khỏe của mình. Chúc bạn có những lựa chọn đúng đắn để sức khỏe tốt hơn mỗi ngày.
>> Xem thêm: Chế độ ăn eat clean có tốt cho sức khỏe không?
