TRẦM CẢM SAU SINH CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Trầm cảm sau sinh là căn bệnh tâm lý phổ biến xảy ra ở phụ nữ sau khi sinh con. Căn bệnh tâm lý này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của mẹ và bé. Vậy trầm cảm sau sinh nguy hiểm như thế nào đến mẹ và bé?

I. Trầm cảm sau sinh là gì?

Trầm cảm sau sinh là tình trạng người phụ nữ bị rối loạn cảm xúc, tâm lý và hành vi sau khi sinh con. Họ thường có suy nghĩ tiêu cực, cảm thấy mệt mỏi, cáu giận, buồn chán và lo lắng nhiều vấn đề trong cuộc sống trong giai đoạn nuôi con nhỏ.

Trầm cảm sau sinh xảy ra phổ biến nhất là khi phụ nữ lần đầu sinh con. Căn bệnh tâm lý này thường xuất hiện và phát triển từ 1 - 3 tuần sau sinh hoặc có thể kéo dài trong vòng 1 năm đầu sau sinh.

Bệnh lý này có thể ở mức nhẹ, vừa hoặc nặng, tự khỏi hoặc thậm chí sẽ không thể tự hết nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời. 

Nhiều trường hợp nặng nếu không can thiệp điều trị kịp thời, người mẹ có thể có những hành động nguy hiểm như mất tự chủ mà tự hủy hoại bản thân, thậm chí chọn cách kết thúc sinh mệnh cả mẹ và con.

Trầm cảm sau sinh (Nguồn ảnh: ST)

► Nguyên nhân gây trầm cảm sau sinh

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến phụ nữ bị trầm cảm sau sinh, trong đó có 3 nguyên nhân chính phổ biến:

- Những thay đổi nội tiết tố sau sinh: sự suy giảm nội tiết tố thai nghén (estrogen và progesterone); nội tiết tố tuyến giáp liên quan đến những thay đổi chuyển hóa; sự thay đổi chức năng miễn dịch sau sinh…

- Những thay đổi sinh lý sau sinh liên quan đến thói quen sinh hoạt khi có con như thay đổi giờ giấc, mất ngủ, chế độ dinh dưỡng, những lo lắng trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh...

- Những xung đột tâm lý trong gia đình không được giải quyết, mặc cảm bản thân sau sinh, thiếu sự chia sẻ trong cuộc sống hàng ngày, áp lực kinh tế…

► Những đối tượng nguy cơ cao mắc trầm cảm sau sinh:

• Tiền sử sang chấn.
• Điều trị các rối loạn tâm lý.
• Tiền sử mang thai bị trầm cảm ở thai kỳ trước.
• Thai kỳ hiếm muộn.
• Biến chứng sản khoa.
• Mâu thuẫn, bạo lực gia đình.
• Mẹ đơn thân.
• Thiếu sự chia sẻ.
• Áp lực kinh tế.

II. Những dấu hiệu trầm cảm sau sinh

Dấu hiệu bệnh trầm cảm của phụ nữ sau sinh thường khó nhận biết cho đến khi có một số biểu hiện về cảm xúc, suy nghĩ hoặc hành động gây tiêu cực đến sức khỏe như:

- Biểu hiện về cảm xúc

• Cảm thấy trống rỗng, buồn tuyệt vọng, chán nản;
• Dễ cáu gắt, khó chịu và tức giận;
• Luôn cảm thấy lo sợ và sợ hãi, luôn có cảm giác bản thân làm tổn thương đứa trẻ;
• Lo âu, lo lắng quá nhiều, có rất nhiều luồng suy nghĩ đan xen trong đầu nhưng đa phần đều mơ hồ, không rõ ràng;
• Cơ thể mệt mỏi, kiệt sức và thiếu năng lượng;
• Sợ bị bỏ rơi, luôn cảm thấy bản thân xấu xí, bất tài, vô dụng, kém hấp dẫn.

Phụ nữ sau sinh thường lo âu, lo lắng với những suy nghĩ mơ hồ (Nguồn ảnh: ST)

- Các biểu hiện về suy nghĩ

• Khó khăn khi đưa ra quyết định – ngay cả với những việc đơn giản nhất;
• Giảm sự tập trung, chú ý khi làm việc nhà, chăm sóc con cái, học tập và làm việc;
• Suy nghĩ thường xuyên về cái chết hoặc tự tử;
• Không có hứng thú với em bé hoặc cảm thấy em bé dường như không phải là con của mình;
• Có ý nghĩ làm tổn thương đứa trẻ và người thân;
• Giảm trí nhớ, giảm khả năng suy nghĩ tập trung hoặc đưa ra quyết định;

- Dấu hiệu về hành động

• Khóc thường xuyên, khóc nhiều hơn bình thường, thậm chí không biết lý do vì sao lại khóc;
• Mất hoặc giảm sự hứng thú và quan tâm với mọi thứ xung quanh – kể với những thói quen, sở thích trước đây;
• Ăn uống quá mức hoặc chán ăn;
• Không quan tâm, chăm sóc bản thân;
• Rối loạn giấc ngủ (ngủ ngày, thức đêm, ngủ quá nhiều, mất ngủ, thường xuyên gặp ác mộng,…);
• Ít nói chuyện, xa lánh gia đình và bạn bè, ngại gặp gỡ, không muốn tiếp xúc với những người xung quanh;
• Suy nghĩ, hành động, phản ứng chậm hoặc lặp lại;
• Giảm hứng thú tình dục, thậm chí cảm thấy khó chịu khi bạn đời ôm ấp, gần gũi.

III. Cách vượt qua trầm cảm sau sinh

Có thể thấy hậu quả của bệnh trầm cảm sau sinh là vô cùng nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến bản thân người mẹ mà còn tác động đến sức khỏe thể chất, tinh thần của con trẻ, bạn đời và người thân trong gia đình. Vậy làm cách nào để vượt qua trầm cảm sau sinh?

Có 3 cách để giúp phụ nữ vượt qua cơn trầm cảm sau sinh: sự hỗ trợ từ người thân; dùng thuốc chống trầm cảm và điều trị tâm lý.

1. Hỗ trợ từ người thân, gia đình

Bệnh trầm cảm sau sinh nếu ở giai đoạn tạm thời thì sự giúp đỡ của gia đình chính là cách để người mẹ nhanh chóng phục hồi. Những biện pháp người thân cần thực hiện để hỗ trợ người mẹ vượt qua chứng trầm cảm sau sinh:

- Luôn quan tâm, chú ý đến các biểu hiện của người mẹ bị trầm cảm sau sinh để tránh những tình huống đáng tiếc xảy ra.

- Thường xuyên quan tâm, động viên, chia sẻ người mẹ một cách tự nhiên. Tránh tình trạng đối xử quá đặc biệt khiến người bệnh cảm thấy tội lỗi vì là gánh nặng cho gia đình, có cảm giác bản thân vô dụng và bất tài.

- Hỗ trợ người mẹ trong việc chăm sóc con cái. Đồng thời khuyến khích phụ nữ sau sinh nghỉ ngơi và dành thời gian chăm sóc bản thân.

Sự hỗ trợ từ người thân sẽ giúp các mẹ vượt qua trầm cảm sau sinh nhanh chóng (Nguồn ảnh: ST)

2. Dùng thuốc chống trầm cảm theo sự hướng dẫn của bác sĩ

Có thể sử dụng thuốc chống trầm cảm để điều trị trầm cảm sau sinh, thường kết hợp với liệu pháp điều trị tư vấn. Khuyến khích và chủ động đưa người bệnh đến thăm khám ngay khi nhận thấy các triệu chứng bất thường. 

Ngoài ra, cần chú ý mức độ tuân thủ điều trị và sự cải thiện của bệnh nhân khi dùng thuốc. Nếu nhận thấy đơn thuốc không có hiệu quả, cần báo ngay cho bác sĩ để đổi sang loại thuốc chống trầm cảm khác.

Dùng thuốc chống trầm cảm theo đơn thuốc của bác sĩ (Nguồn ảnh: ST)

♦ Lưu ý: Thuốc chống trầm cảm có thể hấp thụ vào em bé, nhưng với nồng độ thấp. Vì vậy, nếu người mẹ đang cho con bú, cần cân nhắc kỹ lợi – hại khi lựa chọn sử dụng thuốc.

3. Trị liệu tâm lý

Người bệnh cũng có thể điều trị bằng cách tìm đến các chuyên gia tâm lý để có được những buổi nói chuyện thoải mái và bày tỏ nỗi lòng. Sự hỗ trợ từ bác sĩ tâm lý sẽ giúp phụ nữ sau sinh suy nghĩ, thay đổi cảm xúc bản thân. 

Có thể lựa chọn liệu pháp cá nhân (trò chuyện một - một với bác sĩ trị liệu) hoặc liệu pháp nhóm (trò chuyện cùng bác sĩ trị liệu và những người gặp phải vấn đề tương tự). Liệu pháp cho gia đình (trò chuyện cùng bác sĩ trị liệu và một hoặc nhiều thành viên trong gia đình), liệu pháp cho cặp đôi (trò chuyện cùng bác sĩ trị liệu và chồng), là một vài lựa chọn khác.

Sự hỗ trợ từ bác sĩ tâm lý sẽ giúp phụ nữ sau sinh thay đổi suy nghĩ và cảm xúc (Nguồn ảnh: ST)

Ngoài ra, phụ nữ sau sinh cũng cần kết hợp chế độ ăn uống, vận động phù hợp như:

• Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, bổ sung vitamin B6 hoặc vitamin tổng hợp trong khẩu phần ăn hàng ngày.
• Tăng cường vận động mỗi ngày: đi dạo bộ, tắm nắng buổi sáng, tập yoga…

Bên cạnh đó, để có được kết quả điều trị tốt nhất thì bản thân người bị trầm cảm sau sinh cần phải:

• Tin tưởng mình sẽ tốt hơn, kiên nhẫn và tin tưởng vào phương pháp điều trị của bác sĩ. 
• Giảm áp lực cho bản thân về việc chăm sóc con cái và gia đình. 
• Tìm đến sự giúp đỡ từ những người xung quanh trong việc chăm sóc trẻ và gia đình để có thời gian nghỉ ngơi, chăm sóc bản thân hơn. 
• Trao đổi, chia sẻ những khó khăn gặp phải với chồng và gia đình, bạn bè, tránh cô lập về cảm xúc.

IV. Kết luận

Trầm cảm sau sinh tuy khá phổ biến và để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng nhưng nếu được sự hỗ trợ và động viên từ gia đình và người thân thì căn bệnh sẽ mau chóng qua đi. Do đó, các mẹ hãy tự tin, mạnh mẽ đối diện và vượt qua căn bệnh này, đón nhận khoảnh khắc hạnh phúc cùng thiên thần nhỏ đáng yêu của gia đình nhé.

>> Tham khảo: Cách nâng cao tần số năng lượng để sống khỏe mạnh, an vui.