NHỮNG THỰC PHẨM TỐT CHO NGƯỜI TIỂU ĐƯỜNG
Dinh dưỡng hợp lý và lối sống tích cực rất quan trọng trong việc điều trị lẫn phòng ngừa bệnh tiểu đường. Ngay cả những người mang yếu tố di truyền bệnh tiểu đường nhưng nếu áp dụng sớm chế độ ăn uống lành mạnh thì cũng làm giảm nguy cơ mắc bệnh. Sau đây là những thực phẩm tốt cho người tiểu đường.
1. Vai trò của ăn uống trong điều trị bệnh tiểu đường
Với người bệnh tiểu đường tuýp 2 thì chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trị, giúp duy trì đường huyết ổn định, làm giảm hoặc đề phòng các biến chứng.
► Ăn uống hợp lý góp phần:
- Mang lại sức khỏe tốt cho người bệnh.
- Giúp kiểm soát đường huyết.
- Ngăn ngừa hoặc làm chậm diễn tiến bệnh và các biến chứng.
Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị tiểu đường (Nguồn ảnh: ST)
2. Những thực phẩm tốt cho người tiểu đường
2.1. Tiêu chuẩn của một khẩu phần ăn tốt
- Đủ chất đạm, béo, chất bột đường, vitamin và các khoáng chất, uống đủ nước. Chọn thực phẩm không tăng đường huyết nhiều sau ăn.
- Không làm hạ đường huyết lúc xa bữa ăn.
- Không làm tăng các yếu tố nguy cơ như rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, tổn thương thận…
- Phù hợp với khẩu vị của người bệnh.
- Duy trì được cân nặng lý tưởng.
2.2. Nguyên tắc ăn uống giúp ổn định đường huyết
- Dùng thức ăn có chỉ số đường huyết thấp, ăn chậm nhai kỹ:
- Thực phẩm có thể dùng hằng ngày: bầu, bí xanh, cà chua, cà tím, cải cúc, các loại rau xanh, dưa gang, dưa hấu…
- Hạn chế: gạo nếp, bột nếp, bánh mì, mít, khoai lang,…
- Tốt nhất không nên ăn: mứt, kẹo, bánh ngọt, nước ngọt, trái cây khô…
- Tránh bữa ăn lớn, phân chia khẩu phần ăn trong ngày thành nhiều bữa nhỏ gồm 3 bữa chính và 1 - 3 bữa phụ để tránh tăng đường huyết quá mức sau ăn và hạ đường huyết khi xa bữa ăn.
Chia 3 bữa ăn lớn thành 6 bữa ăn nhỏ (Nguồn ảnh: ST)
- Ăn đều đặn các bữa, không bỏ bữa kể cả khi mệt hoặc không muốn ăn nhằm duy trì đường huyết ổn định.
- Tăng cường vận động, luyện tập thể thao đều đặn, đúng giờ. Nếu vận động với cường độ cao có thể ăn thêm 10 - 20g đường bột cho mỗi 30 phút tập luyện.
Vận động thể thao thường xuyên là việc cần thiết đối với người bệnh tiểu đường (Nguồn ảnh: ST)
2.3. Những thực phẩm tốt cho người tiểu đường
Chất bột đường (carbohydrate):
Nhu cầu chất bột đường của người bệnh tiểu đường chiếm khoảng 45 - 60% năng lượng khẩu phần. Và quan trọng là hạn chế sử dụng đường đơn giản (tinh bột, đường tinh luyện…) và các loại thực phẩm có năng lượng rỗng (mật ong, bánh ngọt,...).
Ví dụ: Kiêng đường, đồ ngọt (nước ngọt, bánh ngọt, bánh mì, bánh kem, kẹo, mứt, socola, nước ép đóng chai,...)
Đa số người bệnh tiểu đường rất thèm ngọt, nên các bạn có thể thay thế đường bằng các chất tạo ngọt nhân tạo (sacccharin, cyclamate, aspartame…) hoặc tự nhiên (cỏ ngọt) - có độ ngọt cao hơn nhiều lần so với đường thông thường nhưng lại có ít năng lượng.
Hoặc khi thấy đói bụng thèm ăn, người bệnh có thể ăn các loại hạt dinh dưỡng như hạnh nhân, mắc ca, óc chó,... nhằm kích thích cảm giác no, hạn chế ăn vặt.
► Khuyến cáo dành cho người tiểu đường:
- Nên chọn các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) thấp và rất thấp. Hạn chế ăn các loại thực phẩm có chỉ số đường huyết trung bình và tránh các thực phẩm có GI cao.
- Hoặc nếu ăn thực phẩm có chỉ số đường huyết cao thì nên phối hợp với các thực phẩm có hàm lượng chất xơ cao hoặc bổ sung thêm chất xơ hòa tan để làm giảm tốc độ hấp thu đường vào máu.
(Lưu ý: Lượng chất bột đường không nên thấp dưới 130g mỗi ngày).
Chọn thực phẩm có chỉ số GI thấp hoặc trung bình (Nguồn ảnh: ST)
Chất đạm:
Nhu cầu chất đạm của người bệnh tiểu đường trung bình 10 - 20% năng lượng khẩu phần, cũng tương tự ở người bình thường. Vì vậy lượng thực phẩm giàu đạm thường không cần phải điều chỉnh ở bệnh nhân tiểu đường có chức năng thận bình thường.
(Lưu ý: Lượng protein 1 ngày không được thấp dưới 0,6 gram/kg/ngày).
Chất béo:
Nhu cầu chất béo ở người bệnh tiểu đường khoảng 20 - 25% năng lượng khẩu phần. Cần hạn chế cholesterol và chất béo bão hòa để giảm nguy cơ biến chứng tim mạch.
- Chất béo không bão hòa (dầu oliu, các loại hạt, trái bơ…) nên chiếm dưới 10% năng lượng khẩu phần.
- Chất béo bão hòa (mỡ, bơ thực vật, dầu dừa, dầu cọ,…) nên dưới 7% năng lượng khẩu phần.
- Lượng cholesterol ăn mỗi ngày dưới 200mg. Tuyệt đối tránh các loại óc heo và các loại phụ tạng...
Ưu tiên chọn chất béo không bão hòa như bơ, các loại hạt, dầu oliu... (Nguồn ảnh: ST)
Chất xơ:
Ở người tiểu đường, ngoài tác dụng làm chậm hấp thụ glucose vào máu nên làm giảm tốc độ tăng đường huyết sau ăn, chất xơ còn làm giảm nguy cơ biến chứng mạch máu. Nhu cầu chất xơ ở người bệnh tiểu đường không tăng hơn so với người bình thường, khoảng 30 gram chất xơ mỗi ngày.
Ví du: Rau sống các loại, rau cải, rau củ hấp, luộc có màu xanh đậm (bầu, bí, cải bó xôi, bông cải xanh, ớt chuông,...)
Lưu ý: Chất xơ hòa tan quan trọng hơn chất xơ không hòa tan.
Bổ sung chất xơ hòa tan như trái cây, rau củ... (Nguồn ảnh: ST)
Natri:
Natri có nhiều trong muối và các loại bột ngọt, bột nêm. Nên khống chế lượng muối ăn ở mức dưới 5g/ngày. Không sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn muối mặn, không dùng bột ngọt. Nếu có tăng huyết áp, nên giảm muối ở mức dưới 3g/ngày.
Vitamin và khoáng chất:
Có nhiều trong các loại rau, củ, hoa quả tươi… nhu cầu tương tự so với người bình thường. Ví dụ: các loại trái cây có nhiều màu sắc sặc sỡ (đỏ, cam, vàng, tím...), ưu tiên trái cây ít ngọt như ổi, cam, nho, lựu, lê, táo, dâu, đu đủ, mâm xôi... Nên hạn chế ăn các loại trái cây quá ngọt như: chuối, mít, mía…
>> Xem thêm: Vitamin có trong thực phẩm nào?
Chất cồn:
Lượng chất cồn tối đa cho phép ở người bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể trạng trung bình không có biến chứng cũng tương đương với người bình thường.
Tuy nhiên, mỗi ngày không nên dùng quá một lon bia (330ml) hoặc 200ml rượu nhẹ hoặc 60ml rượu mạnh và nên sử dụng cùng với thức ăn để tránh xảy ra các triệu chứng của hạ đường huyết.
Chỉ nên dùng tối đa 1 lon bia (330ml) 1 ngày hoặc 200ml rượu nhẹ (Nguồn ảnh: ST)
>> Tham khảo: Tác hại của rượu bia đối với sức khỏe.
3. Kết luận
Bệnh tiểu đường là căn bệnh có những biến chứng khá nguy hiểm nếu như không được kiểm soát tốt. Vì vậy, hi vọng nội dung về những thực phẩm tốt cho người tiểu đường được chia sẻ trên đây sẽ góp phần giúp bạn thay đổi khẩu phần ăn hằng ngày để phòng ngừa cũng như điều trị căn bệnh hiệu quả nhất.
